Westergeast
Westergeast is in streekdoarp dat yn de betide Midsieuwen ûntstien is op in sânplaat noardwestlik fan de hege grûn fan de Wâlden en dy’t dêrfan skieden is troch in leech gebiet, de Warren. It doarp wie op wat ôfstân yn noardlike rjochting oer wetter ûntsletten troch de Swemmer en letter troch it ferbettere kanaal fan de Nije Swemmer. Oan de súdkant is yn 1654/56 de Strobosser Trekfeart groeven.
It doarp hat him ûntwikkele by twa parallelle wegen lâns: de tsjintwurdige Eelke Meinertswei en de Bumawei. Oan de wegen en wat sydpaden is de bebouwing stap foar stap fertichte, wêrtusken relatyf in protte pleatsen en wenbuorkerijkes.
Nei de oarloch is yn it westen de doarpsútwreiding ta stân kommen. Noardwestlik heart de buorskip Keatlingwier, dy’t rjochting Dantumadiel rint, by Westergeast. Súdlik hat De Trieme by dit doarp heard, mar dat doarp is no selsstannich. Fan it suden út wurdt it doarp ynlieden troch “De Greidpôlle”, in jonge stjelpbuorkerij, yn 1935 boud nei ûntwerp fan arsjitekt S. Van der Molen yn in ekspressive styl. Foaral de hoekerkers oan it front falle op.
Oan de oare kant fan de Eelke Meinertswei stiet de mânske doarpstsjerke op in heech tsjerkhou yn in tichte beammerâne. It romaanske gebou is yn ferskillende fazen om 1200 hinne yn bakstien oplutsen om in foargonger fan dowestien te ferfangen. De toer is foar in part yn de westgevel opnommen en hat in koarte ynsnuorre spits. It skip fertoant rûne grute bôgen en in rûnbôgefries en ek de wat ynspringende healrûne koarpartij hat gevelflakken mei rûnbôgefriezen. Ek yn it ynterieur is de midsieuske sfear noch hielendal te priuwen. Earst falt de fan in heal koepelferwulf fersjoene absis op mei in moai blokte triomfbôge. Der binne mei wat muoite noch fragminten fan yn registers komponearre muorreskilderingen te besjen.
Fierder yn it doarp binne foaral oan de Eelke Meinertswei in stik as wat geve buorkerijen en op nûmer 15 in skuorre mei foarhûs út sawat 1905 dat as kafee tsjinst die.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
