Ezumazijl - dorp in Friesland

|

Ezumazijl

Ezumazijl
©: FrieslandWonderland

Ezumazijl is een buurschap die eigenlijk bij het dorp Anjum hoort. Bij de sluis en het veel later gebouwde gemaal is een buurschap met een zelfstandig karakter gegroeid. Vooral aan de noordelijke zijde van de brede monding van de Zuider Ee staan, tamelijk ruim op grote kavels grond de eenvoudige huizen verspreid. Aan de noordwestzijde van de watermonding staat nog een boerderij.

De uitwaterings- en keersluis is hier in 1671/’72 gelegd om het water uit de Zuider Ee in de Lauwerszee te spuien. Er zal sinds de bedijking van deze kust in de 11de eeuw al een sluis in de mond van de belangrijke Zuider Ee, ooit een zeeslenk, hebben gelegen. De vroegste melding van Ezumazijl is in het begin van de 15de eeuw. De sluis is in 1745 hersteld en in 1931 vernieuwd. De polderopzichter W.D. Booijenga van het Waterschap Oost- en Westdongeradeel had bij de laatste werkzaamheden de leiding. Alles werd toen vernieuwd, ook het hoog staande contributiehuisje. Om de waterlossing te verbeteren is toen bovendien het gemaal gebouwd. De ijzeren ophaalbrug is in 1901 geslagen. Dit alles ligt achter de hoge, voormalige zeedijk die secundair werd toen de Lauwerszee in 1969 werd afgesloten. Daarmee heeft de sluis nog niet afgedaan en de sluisdeuren zijn in 1992 dan ook vernieuwd. Laag ligt de sluiskolk met het binnenhoofd van de sluis.

Het elektrisch gemaal de ‘Dongerdielen’ is een ingetogen en met zorg vormgegeven gebouw. Het is rechthoekig, van gele baksteen opgetrokken, voorzien van een zadeldak en met lage aanbouwsels aan beide zijden. Aan de zuidzijde de naam in letters in art déco-stijl. Booijenga heeft aan het gebouw verder in een zakelijk expressionistische trant vormgegeven. Bij een ongewenst waterpeil zette de sluiswachter de pompen in werking. In 1979 werd de installatie geautomatiseerd. Hoogwaardige apparatuur zorgt er nu voor dat de pompen bij een bepaald waterpeil in werking worden gesteld.

Colofon

Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel

© Foto voorblad: FrieslandWonderland


Nieuwe encyclopedie van Fryslân voor slechts € 29,90 incl. verzenden!

Bijna 8 kilogram aan kennis over Friesland! Wees er snel bij want op is op.

De Nieuwe Encyclopedie van Fryslân is een onmisbare aanvulling in de boekenkast voor iedereen die gek is van Fryslân en meer wil weten van deze provincie. Op 15 september 2016 verscheen de vierdelige encyclopedie die rond de 3000 pagina’s telt, 11.000 trefwoorden bevat en ruim 8 kilo weegt. De encyclopedie staat bomvol actuele kennis over Fryslân en is een echte pageturner geworden.

Voor al diegenen die dit standaardwerk over Fryslân altijd al hadden willen hebben! Nu voor een wel heel speciaal prijsje! Maar let op! Op = Op!