Jislum - dorp in Friesland

|

Jislum

Jislum
©: FrieslandWonderland

Jislum is een radiaal terpdorp dat dateert van enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling. Het dorp wordt het vroegst in de bronnen vermeld in de 8ste eeuw als Gisleheim. Dat Jislum een terpdorp is, valt nauwelijks meer te merken: de woonheuvel is omstreeks 1910 grotendeels afgegraven. Dat kon gebeuren omdat de terp door de eeuwen heen slechts dun bevolkt is gebleven. Hoewel de terp is vergraven kan aan de perceelindeling het zuidoostelijk part nog wel worden herkend.

Even na het midden van de 19de eeuw is de doorgaande verharde weg van Ferwert naar Burdaard aangelegd. Die werd in Jislum net als bij Ginnum over de terp gelegd. Opmerkelijker is het dat ook buiten de oorspronkelijke terpomvang aan de zuidelijke zijde de radiale geleding in het landschap doorloopt tot zelfs een deel van een ringvormig pad dat ruim om de terp zal hebben gelegen. Er staat enige bebouwing aan de doorlopende weg en verder agrarische bebouwing verspreid door het land. Ten noorden van de kerk staat op een terprestant een kop-hals-rompboerderij met dwarsgeplaatste, lagere stalvleugel. Op het veel zuidelijker gelegen stateterrein van Groot Hickaerd staat sinds 1914 een stelpboerderij. De Tegenwoordige Staat van Friesland besteedt in 1786 weinig woorden aan het dorp: ‘JESLUM, een klein dorp, welks toren eene spits heeft, terwyl alle de overige torens deezer Grieteny gemeene huisdaken hebben.’ Het was dus de enige kerk die geen zadeldaktoren had.

Het hoogst eenvoudige kerkje bezat een simpel houten geveltorentje. Er staat intussen een nieuwe kerk die in 1886 een of twee voorgangsters vervangt. Het is een eenvoudige zaalkerk met een rechte koorsluiting en in baksteen omlijste rondboogvensters. De kerk kreeg een kloeke toren aan de westzijde. Hij heeft drie geledingen en in de rechthoekige spaarvelden zijn rondbogige nissen aangebracht met boven de westelijke ingang zelfs een roosvenster. In de toren hangen een in 1445 door Johannes van Wou gegoten klok en een klok uit 1636 van Jacob Noteman.

Colofon

Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel

© Foto voorblad: FrieslandWonderland


Nieuwe encyclopedie van Fryslân voor slechts € 29,90 incl. verzenden!

Bijna 8 kilogram aan kennis over Friesland! Wees er snel bij want op is op.

De Nieuwe Encyclopedie van Fryslân is een onmisbare aanvulling in de boekenkast voor iedereen die gek is van Fryslân en meer wil weten van deze provincie. Op 15 september 2016 verscheen de vierdelige encyclopedie die rond de 3000 pagina’s telt, 11.000 trefwoorden bevat en ruim 8 kilo weegt. De encyclopedie staat bomvol actuele kennis over Fryslân en is een echte pageturner geworden.

Voor al diegenen die dit standaardwerk over Fryslân altijd al hadden willen hebben! Nu voor een wel heel speciaal prijsje! Maar let op! Op = Op!