©: FrieslandWonderland

Oostmahorn heeft niet de status van een dorp; het is net als Ezumazijl een buurschap dat onder het dorp Anjum behoort. (Redactie: Inmiddels heeft Oostmahorn de dorpsstatus formeel wel gekregen). In het collectieve geheugen van de Friezen wordt Oostmahorn wel als dorp ervaren. Vooral omdat het lange tijd, vanaf ongeveer 1830, de vertrekplaats was van de veerdienst naar Schiermonnikoog en de ligplaats van de reddingboot. Na de sluiting van de dijk en het daardoor temmen van de Lauwerszee tot het Lauwersmeer is de streek niet in vergetelheid geraakt. Een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis begon toen als plek van (water)recreatie.

Aan het einde van de 18de eeuw meldt de Tegenwoordige Staat van Friesland: ‘Ten Oosten van Aanjum ligt aan zee de schans Oostmahorn, by welke eene schoone reede en ankerplaats is voor maatig groote schepen; komende die uit Hamburg, Denemarken en de Oostzee hier daarom dikwyls ten anker; doch voornaamelyk de Groninger turfschepen, wanneer zy, wegens tegewind, deezen hoek niet kunnen boven zeilen. In het jaar 1576 werd Oostmahorn door Bartold Entes vast gemaakt, en door Caspar Robles … geweldig bestormd, doch zo wel verdedigd, dat hy met groot verlies moest aftrekken.’ Oostmahorn was ankerplaats en verdedigingsplek. De schans was in 1576 opgeworpen. In de 18de eeuw werd een zeehoofd aangelegd. Het huidige havenlicht met steigers dateert van omstreeks 1930 en heeft expressionistische vormen.

Oostmahorn bestaat uit spontaan aan de toegangsweg en achter de zeedijk ontwikkelde losse lintbebouwing. Tegenover nummer 26 is een in 1810 aangelegde en in 1849 buiten gebruik gestelde kruitkelder voor de kustbatterij nog aanwezig. Het voormalige versterkingsstation van de PTT in traditionalistische Delftse School architectuur is thans in gebruik als ‘Oerka-museum’. De werkhaven van de Rijksdienst IJsselmeerpolders voor de Lauwerszeewerken is omgetoverd tot een recreatiegebied. Aan en op de zuidelijke oever is een vakantienederzetting op drie thema’s tot stand gekomen. Huifvormige houten rietwoningen, van baksteen opgetrokken havenwoningen en dijkwoningen, die ogen als in het dijklichaam verzonken ouderwetse woonwagens.

Colofon

Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
NLP: Gemeente Dongeradeel

© Foto voorblad: FrieslandWonderland