|

Waaksens

Waaksens
©: FrieslandWonderland

Waaksens is in lyts terpdoarp súdlik fan de Lollumer Feart. Ut it ferline wei is de beskieden omfang te ferklearjen. It doarp miste net allinne in direkte wetterferbining, mar lei eartiids oer lân ek isolearre. Fan de polderdyk ôf om de Tjaard van Aylvapolder yn it suden wêr’t ek wat bebouwing by De Bieren stiet, moasten de lju mei in wein troch it lân nei Waaksens.

De lânskiplik moaie polder – sûnt tsientallen jierren trochsnien troch in provinsjale dyk – is súdlik fan Waaksens lêsten ferrike mei in poldermole út 1846, ôfkomstich út Hallum. Pas yn de 19e ieu is by de noardlike kant fan de polder lâns in dyk lein wêrtroch Waaksens út it isolemint rekke. It is in agrarysk doarp mei bebouwing fan in pear huzen en inkele pleatsen, dy’t sûnder in plan om de ûndúdlike tsjerketerp hinne pleatst binne. Sels it bochtige ferrin fan de trochgeande dyk liket tafallich. De kop-hals-romppleats Sminiastate is yn 1874 boud. In streekje arbeiderswenten fan giele bakstien begeliedt oan de eastkant it paad nei de tsjerke.

De tsjerke stiet op in heech tsjerkhôf, it restant fan de terp. It bouwurk liket yn syn plastere pronk frij nij, mar datearret al út de 13e ieu, miskien sels fan earder, blikens de hast rûne koarsluting. De spitsbôgige finsters binne foar de 19e ieu oanbrocht. De stúklaach is yn de 19e ieu op’ e bûtekant smard. It plaster fertoant skynfoegen om natuerstienblokken te suggerearjen. It muorrewurk wurdt bekroand troch in rûnbôgefries fan brune bakstien dy’t op konsoles steund. Oan de súdkant sit de tagongspartij yn in spitsbôgenis en yn it timpaan is in barokke tinkstien oanbrocht. Dy fertelt wat oer de bou fan de toer wêr’t wy neat mear oan ha: ‘Int jaar 1742 is deze Tooren vernewt onder de Ed. HEER EDZARD Van SMINIA Grietman over Hennaarderadeel...’ensf. de tsjintwurdige toer datearret perfoarst net út it midden fan de 18e ieu, mar is in karakteristyk produkt fan it lêste kwart fan de 19e ieu.

Colofon

Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel

© Foto voorblad: FrieslandWonderland


Nieuwe encyclopedie van Fryslân voor slechts € 29,90 incl. verzenden!

Bijna 8 kilogram aan kennis over Friesland! Wees er snel bij want op is op.

De Nieuwe Encyclopedie van Fryslân is een onmisbare aanvulling in de boekenkast voor iedereen die gek is van Fryslân en meer wil weten van deze provincie. Op 15 september 2016 verscheen de vierdelige encyclopedie die rond de 3000 pagina’s telt, 11.000 trefwoorden bevat en ruim 8 kilo weegt. De encyclopedie staat bomvol actuele kennis over Fryslân en is een echte pageturner geworden.

Voor al diegenen die dit standaardwerk over Fryslân altijd al hadden willen hebben! Nu voor een wel heel speciaal prijsje! Maar let op! Op = Op!