Bezienswaardigheden in Ravenswoud

Ravenswoud

Ravenswoud, gelegen in de uiterste zuidoosthoek van Fryslân, is het jongste hoogveenontginningsgebied in de provincie. Het is betrekkelijk gaaf bewaard gebleven. Kenmerkend is het zeer planmatige, rechthoekige karakter van de infrastructuur uit de tijd van vervening en ontginning. Het centraal gelegen dorp is de jongste verveningsnederzetting van de Friese hoogveengebieden, ontstaan nadat de vervening in dit gebied omstreeks het midden van de vorige eeuw op gang kwam. Omdat de meeste bebouwing kwam te liggen aan twee haaks op elkaar staande wegen, ontstond een winkelhaak-vormige dorpsplattegrond. Van de negentiende-eeuwse bebouwing is overigens weinig overgebleven. Na afloop van de vervening ging men de gronden ontginnen en werden diverse boerderijen gebouwd.

Vermeldenswaard zijn de deels identieke, relatief grote, ontginningsboerderijen, gelegen aan de noordoostelijke en zuidoostelijke rand van het gebied. Deze boerderijen werden tussen 1910 en 1915 gebouwd in opdracht van de 'N.V. de gezamenlijke Compagnons der Opsterlandsche en Ooststellingwerfse veenen en vaarten'. De ontwerpen waren afkomstig van de Heerenveense architect C.J. Werda. De boerderijen waren gemengde bedrijven, met zowel veeteelt als akkerbouw.

Tevens werden in de jaren dertig enkele bospartijen aangeplant, waaronder de zogenaamde 'Compagnonsbosschen' met grof dennenbos en eikenhakhout en het aan weerszijden van de Lycklamavaart gelegen 'Plantsoen', voornamelijk bestaande uit gemengd loof- en naaldhout.

Sondeler Leijen

Tussen Sondel en Tacozijl ligt het mooiste stuk natuur van Friesland, zonder dat iemand er weet van schijnt te hebben. Als ik er vandaag, zoals iedere dag, doorheen rijd, heeft het landschap er alles aan gedaan om te pronken. Alsof het weet dat ik vandaag voor het eerst een camera bij me heb.

De koeien staan decoratief te zijn, de wolken zijn bijna exhibitionistisch aanwezig en de wind strijkt verleidelijk door het riet, als een jonge vrouw door haar haren. Degene die hier zijn ogen open heeft, wordt ruimschoots voldoende aan schoonheid blootgesteld om de dag door te komen.

We houden dit toch wel onder ons? Laat deze foto niet zien aan een projectontwikkelaar. Hier kunnen minstens honderd exclusieve woningen van meer dan een miljoen euro per stuk worden gebouwd. Wonen midden in de ongerepte natuur, dat verkoopt. Met tijd, goede woorden en vooral veel geld is alles te koop, ook beschermde natuur.

Boksloot bij Ravensswoud

Het fietspad langs de Boksloot loopt van Ravenswoud via Willemstad naar Appelscha. Voor de ruilverkaveling, in de jaren zeventig van de vorige eeuw, was het een karrenspoor dat in gebruik was bij de boeren die hier hun weilanden hadden. Na de ruilverkaveling kwamen de boeren er niet meer. Het pad veranderde in een wildernis. Het werd alleen nog gebruikt door brandweerlieden die zich er tijdens hun jaarlijkse survivaltocht doorheen moesten zien te worstelen.

Het is aan Plaatselijk Belang van Ravenswoud te danken dat wandelaars en fietsers nu weer van het pad gebruik kunnen maken. Samen met de gemeente Ooststellingwerf, Staatsbosbeheer en twee boeren kregen de dorpsvertegenwoordigers het voor elkaar dat het werd omgetoverd tot een prachtig fietspad. De Boksloot, waarlangs het pad loopt, was in de tijd van de turfwinning te klein voor een turfschip. Er kon alleen maar met een bok, een soort platte schuit, worden gevaren. Aan zulke bokken dankt de sloot haar naam. Als wij op dit pad fietsen, zo rond een uur of vier in de middag, en een koppel koeien kruist ons pad, dan kan voor ons de dag natuurlijk niet meer kapot.