Ingwierrum
Ingwierrum is in terpdoarp dat yn de iere Midsieuwen ûntstien is op in kwelderwâl op in hoeke grûn mei dêromhinne de Lauwerssee en de mûning fan de djip it lân ynkringjende slinke, dy‘t as Dokkumer Grootdiep lange tiid in iepen ferbining mei see foar Dokkum wêze soe. Súdlik fan it net al te hege terpdoarp binne wichtige, wierskynlik 12e-ieuske restanten fan de seedyk yn it lânskip werom te finen. Súdlik fan Ingwierrum is yn dit Grootdiep yn 1857 in grutte meänder rjocht lutsen.
Ingwierrum hat him ûntwikkele op in rjochthoekige terp mei ek in rjochthoekige ferkaveling, dêr‘t de tsjerke oan de westkant pleatst is. De bebouwing stiet by de letter ta trochgeande rydwei fan Dokkum nei de Dokkumer Nijesilen ferbettere Dodingawei lâns. Benammen oan ‘e Tsjerkebuorren en de Buorren heaks dêrop, is dúdlik it profyl fan de terp te fernimmen. Tusken dizze haadstrjitten yn rinne noch inkele dwerspaden mei bebouwing. Nei de oarloch is it doarp fan it Roster ôf fierder yn súdeastlike rjochting útwreide. Eastlik fan it doarp is by de trochgeande dyk lâns en fuort efter de seedyk ek al frij betiid in losse bebouwing ûntstien.
Fan it ienfâldige sealtsjerkje is net mei wissichheid te sizzen of ‘t it yn 1746 alhiel fernijd is, of beklampe mei in nije hûd fan bakstien. It gebou hat in trijekantige sluting. De navenant stoere mar lege toer datearret út de 13e ieu, is yn de 14e of 15e ieu wat ferhege en yn 1746 fersjoen fan in sealdak. De rûnbôgige yngong is omliste troch byldhoude natuerstienblokken. De finsters ha latteroasters, dy ‘t no seldsum wurden binne. Faaks hawwe se it sa ‘n lange tiid folhâlden omdat se twa brânskildere finsters mei wapens fan Oranje en fan de provinsje, flankearre troch allegoaryske frouljusfigueren, yn 1746 makke troch Jurjen Staak, beskermje moasten. Boppedat hat de tsjerke in barokke preekstoel mei in bûgde kûpe. Westlik lizze de Dokkumer Nijesilen, in slûzekompleks út 1729 dêr‘t in skildereftige buert by groeid is. Der is in tinkobelisk oprjochte.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel