|

Allingawier

Allingawier
©: FrieslandWonderland

Allingawier is in lyts terpdoarp dat, hoewol’t it folle âlder is, om 1270 yn ‘e boarnen foarkomt as Alingwere. It leit yn it lege, súdlike part fan Wûnseradiel. Dat wie eartiids mear taastber omdat it doarp op in lântonge tusken grutte marren en wat puollen yn lei. Fansels hâlde de befolking him dwaande mei de fiskerij; it waard “een vischrijke plaets” neamd.

Súdlik fan Allingawier leit de Jakle-set, earder in oerset mei in boatsje tusken twa grutte marren yn. Healwei de 15e ieu krige de oerset syn namme, dy fan Jackle Feddes, dy ‘t as strider fan de Fetkeapers dit strategyske plak behearste. De Makkumer- en de Parregeaster Mar binne yn 1876-1879 droechmeald. Der moast fan de Grutte Sylroede (Makkumer Feart) en de Warkumer Feart by Tsjerkwert ôf in kanaal foar de skipfeart groeven wurde: it Van Panhuyskanaal. Oer de opfeart dêrhinne leit in heechhout yn de kearn fan it doarp. De eardere stoomsmidderij hie ek ark en reau foar de skipfeart yn ‘e hannel. Troch it droechmeallen kaam Allingawier midden yn de lege greiden te lizzen. De doarpskearn bestiet út hjir en dêr boude boargerhúskes, pleatsen en kreaze loadsen en skuorren.

Op in rom hôf is yn 1634 in nije tsjerke boud op it plak fan de âlde. Dizze is yn 1783 wat ynkoarte ta in trijekantich sletten koar. It ynterieur bestiet út ienfâldich iken meubilêr. De tagelyk mei de tsjerke boude toer hat in sealdak; de liedklok is fan 1599.

By de Doleânsje yn 1888 gie in flink part fan de befolking oer. Yn it earstoan hierden de grifformearden de âlde tsjerke, mar yn 1893 waard der in eigen, lyts tsjerkje boud oan de súdlike râne fan it doarp. Dit gebou is tsjintwurdich it ûntfangstsintrum foar de besikers fan de Aldfaerserfrûte. De objekten dy ‘t de belangstellenden besjen kinne, binne: it skeppingsferhaal, de museumbuorkerij De Izeren Kou (begjin 18e ieu), in drabbelkoekebakkerij mei kofjehûs, in smidderij, in skilderswurkpleats en in arbeidershúske.

Súdlik fan it doarp leit, efter in brede oprydleane, Allingastate; in nei 17e-ieusk model neiboude state.

Colofon

Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
FYP: Gemeente Sudwest Fryslân

© Foto voorblad: FrieslandWonderland


Nieuwe encyclopedie van Fryslân voor slechts € 29,90 incl. verzenden!

Bijna 8 kilogram aan kennis over Friesland! Wees er snel bij want op is op.

De Nieuwe Encyclopedie van Fryslân is een onmisbare aanvulling in de boekenkast voor iedereen die gek is van Fryslân en meer wil weten van deze provincie. Op 15 september 2016 verscheen de vierdelige encyclopedie die rond de 3000 pagina’s telt, 11.000 trefwoorden bevat en ruim 8 kilo weegt. De encyclopedie staat bomvol actuele kennis over Fryslân en is een echte pageturner geworden.

Voor al diegenen die dit standaardwerk over Fryslân altijd al hadden willen hebben! Nu voor een wel heel speciaal prijsje! Maar let op! Op = Op!