Spannum
It terpdoarp Spannum leit yn de griene greidestreek. It liket foaral in dykdoarp mei in fertichting om de tsjerke hinne tichtby de krúsende Lange Daam. Mar Spannum is in echt terpdoarp mei al in âlde skiednis tsjûge de terpfynsten fan ûnder mear in Merovingyske brûnzen earmbân.
Yn eardere ieuwen wie it allinne mar oer de fearten of troch it lân te berikken. Pas fier yn de 19e ieu kaam der in ferbiningsdyk en dêroan kaam dêrnei de nijbou ta stân en krige it doarp dat lange karakter. Oan dy dyk steane aardich wat grutte en lytse karakteristike doarpswenningen. De erfgrinzen fertoane dêr in fariearre kolleksje hagen en stekken.
Nei 1332 wie hjir in úthôf fan it grutte Kleaster Lidlum by Easterbierrum en fan 1878 oant 1905 op inisjatyf fan de predikant in famkesskoalle mei ynternaat, as in modern kleaster. De skoalle is dêrnei sloopt, de wenning as boargemasterswenning ferboud.
De âlde, smelle tsjerke is sterk fernijd; allinne de noardmuorre lit noch âld bakstienmateriaal út de goatyske tiid sjen. Oan dy kant steane twa foarse trijehoekige bearen en is yn 1910 in sjarmant paviljoentsje foar de sintrale ferwaarming tsjin de tsjerke boud. It is de húsfesting fan de sintrale ferwaarming. De foarse let goatyske toer, even minder breed as de tsjerke en trije fjilden heech, is fersierd mei djippe nissen fan wikseljende foarm dy’t it bouwurk grutte plastisiteit ferlient.
Hy wurdt bekroand troch in sealdak en jildt as ien fan de fraaiste sealdaktuorren fan Fryslân.
Ynwindich hat de tsjerke aardich meubilêr.
De Lange Daam is de iennichste ûntsluting fan it doarp oant fier yn de 19e ieu en rint hast rjocht fan noard nei súd mei it doarp yn it midden. Oan de súdkant rint er út yn de Boalserter Feart en oan de noardkant komt er fia in lyts stikje Aldmear út yn de Frjentsjerter Feart. Der wie dus ferbining mei de drokste farwetters fan noardwest Fryslân.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
