Froubuorren
Froubuorren is in streekdoarp dat yn de rin fan de 16e ieu ûntstien is nei’t yn 1505 Het Bildt ynpoldere wie. It is it eastlikste fan de Bildtdoarpen. Lykas Sint-Anne en St. Jabik is it groeid oan de Middelwei. By Froubuorren is dat net bard op in krusing fan diken of fearten, mar eastlik fan de krusing mei de Hamerenwei–Atteswei, wêrby de streekbebouwing ynearsten krekt yn eastlike rjochting groeide nei it wetter fan de Ouwe Rij. Dêr ûntstie by de al yn 1555 fermelde nôtmole oan de grins mei Ljouwerteradiel in buert: Buerstermûne. De achtkantige stellingmole op in fjouwerkante, mei hout beklaaide ûnderbou en in mei reid dekte romp en kap datearret út nei alle gedachten 1862. Der is fierder in kafee-restaurant en noardlik fan de buert stiet op it grûngebiet fan Ljouwerteradiel de goed ûnderhâlden, no as wenhûs brûkte halte 3e klasse fan it lokaalspoar út 1901. De Tegenwoordige Staat van Friesland melde fan Froubuorren: “Men vindt hier eene goed Kerk met een spitsen Toren, en een goede dubbele buurt Huizen.”
Oan de Middelwei, dy’t yn it sintrum J.P. van der Bildtstrjitte hjit en eastliker Waling Dijkstrastrjitte, steane ferskillende wenningen mei 18eieuske halsgevels mei skouder en kuifstikken. Oan de eastkant stiet in opfallende buorkerij út 1903 mei in blokfoarmich foarhûs dat royaal fersierd is mei sierpleisterwurk yn neorenêssânse foarmen. Op nûmer 21 stiet in pân mei in listgevel en in pilaster listwurk. Yn de sydgevel sit in tinkstien foar de Fryske folksskriuwer Waling Dijkstra dy’t hjir in bakkerij hân hat.
De tsjerke stiet noardlik fan de Van der Bildtstrjitte wat weromlutsen, wêrtroch in doarpsplein ûntstien is. De herfoarme tsjerke hat in houten geveltuorke en fiifkantige koarsluting dy’t yn 1670 boud is om de 16eieuske te ferfangen. Sawol yn it koar as yn de westlike gevel binne yngongen oanbrocht. Dy yn it westen hat in klassicistysk listwurk en in bekroaning mei it ferhaal fan de stichting.
Colofon
Uitgeverij: NoordBoek - Auteur: Peter Karstkarel
