De natuur van het Twentse land reikt tot ver in Almelo, waar het overigens bruist van de activiteiten. Deze middelgrote stad biedt een ruim aanbod aan winkels, scholen en bedrijven. Door het sfeervolle centrum is Almelo een aantrekkelijke stad om te wonen en te werken. De huidige omvang van de gemeente Almelo ontstond al in 1914, toen het landelijke Ambt Almelo en Stad Almelo fuseerden. Het grootste deel van de bevolking spreekt Twents, een Nedersaksisch dialect. De eerste sporen van Almelo reiken terug naar de Middeleeuwen, naar de plek waar een landweg een beek kruiste die de naam Aa droeg. Daar staat nog steeds het kasteel Huis Almelo, dat in historische bronnen voor het eerst wordt genoemd in 1236. Het kasteel bestaat waarschijnlijk al vanaf de twaalfde eeuw en is nog steeds in het bezit van de familie Van Rechteren Limpurg. In 1420 verkreeg Almelo stadsrechten. De textielindustrie is de oudste en bekendste tak van werkgelegenheid in Twente, ook in Almelo. Met name in de zeventiende en achttiende eeuw groeide de huisweverij sterk. De fabrieksmatige productie vond plaats sinds 1830, toen de eerste stoommachine in Almelo in gebruik werd genomen. De textielindustrie werd ook gestimuleerd door de aanleg van het Overijsssels Kanaal in 1855 en door de spoorlijn naar het Duitse Salzbergen in 1865. Ten gevolge van deze bloeiende bedrijfstak waren er rond het jaar 1900 tal van rijke families in Almelo. Uit die tijd dateren ook de vele landhuizen en villa’s in de stad, gebouwd in diverse stijlen. Rond 1960 kreeg de Almelose textielindustrie het moeilijk door buitenlandse concurrentie, wat massale bedrijfssluitingen tot gevolg had. De effecten daarvan zijn nog steeds merkbaar. Veel textielfabrieken werden afgebroken, maar gelukkig bleef een aantal markante gebouwen behouden. Almelo telt enkele architectonisch interessante kerkgebouwen. Zo stamt het koor van de protestantse Grote Kerk uit de vijftiende eeuw. Reeds in 1236 was in Almelo sprake van een burchtkapel. Gravin Sophia Juliana von Castell Rüdenhausen liet in de achttiende eeuw de torenspits plaatsen. Lange tijd stonden voor de toegangsweg tot de kerk twee van Bentheimer zandsteen gemaakte pilaren met de wapenschilden van Van Rechteren Limpurg en Almelo. De pilaren zijn in 1884 verplaatst naar de oprijlaan van het kasteel. Deze is drie kilometer lang en eindigt bij het Kanaal Almelo-Nordhorn. Het hernieuwde rooms-katholieke bewustzijn van de negentiende eeuw had in Almelo tot gevolg dat in 1900 de Sint Georgiuskerk werd gebouwd in een ingetogen, neogotische stijl. Bijzonder is ook het tuindorp De Riet, dat grotendeels gebouwd werd in de jaren tussen beide wereldoorlogen. De meeste tuindorpen werden gebouwd door vermogende en sociaal geëngageerde industriëlen die het beste voor hadden met de arbeiders die hun fabrieken bevolkten. Bekende waterwegen in en rond Almelo zijn het Twentekanaal, het Overijsssels Kanaal, het Kanaal Almelo-Nordhorn, de Almelose Aa en de Lolee. De stad kent verder twee grote bedrijventerreinen: Dollegoor en Twente. Het Twenteborgziekenhuis telt 650 bedden en heeft bijna 1.800 medewerkers. Een bekend bedrijf in Almelo is de beschuitfabriek Bolletje. Philips, PANytical en uraniumverrijker Urenco zijn eveneens belangrijke werkgevers. In Almelo is verder een arrondissementsrechtbank gevestigd, alsmede een huis van bewaring. Bekende inwoners van Almelo zijn cabaretier Herman Finkers – ‘een stoplicht springt op rood, een ander weer op groen, in Almelo is altijd wat te doen’ – en ruimtereiziger Wubbo Ockels. Op cultureel gebied telt de stad de Almelose Bibliotheek, het theaterhotel, het Preston Palace (hotel en vermaak in een voormalig ziekenhuis), het voormalige Sint Elisabethziekenhuis dat dienst doet als huisvesting van de Almelose muziekschool, en cultureel centrum Hof 88. Bijna acht procent van de Almelose bevolking is van Turkse herkomst: een erfenis van de textielindustrie. Het Turkse Denizli is dan ook de zusterstad van Almelo. Op sportief gebied staat Almelo eveneens op de kaart met voetbalclub Heracles Almelo en enkele topsportevenementen zoals de Cogas Energie Volleyball Classic en de Almelose Ruiterdagen.