Van oorsprong is Zwaag een lintdorp met enkele zijpaden zoals de Balkweit, de huidige Krijterslaan en het Unjerpad. Al in 1304 wordt er gesproken over de Swaecher Cogge. Het woord Swaech verwijst naar het Friese woord voor weide. Het was een enorm grondgebied dat loopt van het huidige Wervershoof tot het Hoornse Hop. Het grondgebied van het dorp is dan maar liefst achttien keer groter dan grote buur Hoorn. Zwaag heeft zelfs eenmaal stadrechten bezeten. Maar in vlot tempo neemt Hoorn steeds meer gebied over van Zwaag, al duren deze processen soms tientallen jaren en moet de Spaanse vorst er aan te pas komen om Zwaag in het ongelijk te stellen. Op 1 januari 1979 wordt Zwaag integraal onderdeel van Hoorn. Zwaag is altijd een plaats geweest waar landbouw en veeteelt belangrijk was. Het nabijgelegen Hoorn zorgde echter ook voor werkgelegenheid voor ambachtslieden en scheepslui. Glastuinbouw werd belangrijk in de vorige eeuw en het kweken van bloemen is er prominent. Tegenwoordig wonen er ruim drieduizend mensen, als de inwoners van de nieuwbouwwijk Risdam die deels op Zwaags grondgebied is gebouwd, niet worden meegeteld. Een bijzonder gebouw is de uit 1882 daterende St.Lourdeskapel. In de neogotische stijl gebouwde kapel bevindt zich een kopie van de grot uit Lourdes. Pastoor Masker had in 1878 een Mariabeeld uit Lourdes op de begraafplaats van Zwaag laten plaatsen. Toen een nagenoeg blind meisje na het bidden wonderbaarlijk genas, verleende het bisdom toestemming voor de bouw. In 1883 vond vanuit Zwaag de eerste officiële Nederlandse bedevaart naar Lourdes plaats. Het oudste gebouw van Zwaag is de Hervormde Kerk. De kerk ligt op een natuurlijke hoogte aan een pleintje langs de Dorpsstraat. Al in de twaalfde eeuw wordt er over een kerk op deze plek gesproken. In 1395 werd er een houten kerk gebouwd, die door blikseminslag in 1550 afbrandde. Tien jaar later is de huidige kerk herbouwd.